CO TO I PO CO TEN COACHING?

 

 

C

 

oaching – termin ten stał się na tyle modny, że możemy go usłyszeć w środowiskach biznesowych, zobaczyć na stronach internetowych, ale czy doświadczyć na własnym przykładzie? Na to pytanie raczej trudno odpowiedzieć, chyba że ktoś ma sposobność pracować z coachem, czyli być w procesie coachingu w roli klienta.

To ważne, bo jeśli mówimy o coachingu, to jest klient i jest coach.

Co oznacza ten termin, gdy weźmiemy pod uwagę te dwie pozycje percepcyjne ?

Jeśli chodzi o rolę klienta to rzecz wydaje się być prosta. Każdy, kto ma jakiś ważny problem i ma pewien kłopot z rozwiązaniem samodzielnym tego problemu lub takiego rozwiązania nie widzi, a chce je znaleźć, może być potencjalnym klientem dla coacha.

 

Ważne jest, by problemy te dotyczyły teraźniejszości i przyszłości a nie przeszłości, gdyż tymi ostatnimi winni zająć się wyspecjalizowani terapeuci. Do roli klienta w procesie coachingu jeszcze wrócę.

 

Kto to jest coach? 

W lipcu ubiegłego roku Joseph O’Connor trener, konsultant, autor wielu publikacji, twórca i propagator oprogramowania umożliwiającego biznesmenom odkrywanie własnych celów i wartości, po zakończonym dziesięciodniowym kursie, certyfikował około trzydziesto osobową grupę coachów.

 

O’Connor potwierdził własnym autorytetem kwalifikacje tych osób.

 

Nie twierdzę, że jest to jedyna osoba upoważniona do wydawania tego typu zaświadczeń. Jednak warto sprawdzić, czy ktoś, kto oferuje wam tego typu usługę posiada potwierdzenie swoich kwalifikacji, czy po prostu któregoś dnia stwierdził, że ponieważ jest to dobry temat i źródło dochodu, to można skorzystać z takiej okazji ?

 

Zadaniem coacha jest pomóc klientowi w osiągnięciu spodziewanych rezultatów w życiu osobistym i zawodowym. To rozróżnienie sugeruje nam, że proces ten obejmuje dwie sfery życia i tak jest w istocie, choć naprawdę trudno wykluczyć ich wzajemny wpływ. Spotykam jednak ludzi, którzy świetnie radzą sobie zawodowo a doświadczają klęsk na polu życia prywatnego lub odwrotnie.

 

Czy to oznacza, że do którejś z tych sfer życiowych nie nadają się ? Oczywiście nie, oznacza to jednak, że świetnie umieją sobie radzić w jednej dziedzinie, natomiast nie umieją sobie radzić w tej drugiej. Gdybyśmy chcieli skonstruować cel do coachingu mógłby brzmieć następująco: „Chcę nauczyć się skutecznie porozumiewać z pracownikami ”, zakładając, że dotychczas osoba miała z tym kłopot.

Coach nie musi być ekspertem w dziedzinie pracy klienta, natomiast musi być ekspertem w dziedzinie pomocy ludziom w dokonywaniu zmian w taki sposób, w jaki tego oczekują i pomocy w podążaniu w kierunku, w którym chcą.

Coaching nie polega na dawaniu dobrych rad, doradzaniu klientowi, terapii, zapewnianiu ekspertyz i rozwiązań problemów biznesowych, jakbyśmy tego oczekiwali od konsultanta lub też przekazywaniu wiedzy jak to czyni nauczyciel. A raczej na tworzeniu pewnej relacji z klientem sprzyjającej rozwinięciu jego aktywności w dążeniu do jego celu.

 

Wobec tego, przyjrzyjmy się relacji, która zachodzi między klientem a coachem.

Wróćmy zatem do roli klienta, jaką wyznacza mu fakt uczestnictwa w coachingu.

Do nazwijmy to „obowiązków klienta” należy wyznaczenie celu, który chce osiągnąć, co czasami bywa trudnym procesem, jeśli weźmiemy pod uwagę ludzi zorientowanych na problem, co w praktyce oznacza zdolność do myślenia kategoriami problemów. Przeciwieństwem jest orientacja na cel i myślenie kategoriami celu, co w przypadku współpracy klienta i coacha stanowi punkt wyjścia.

 

Klient bierze również wyłączną odpowiedzialność za osiągnięcie swojego celu, nie może potem powiedzieć, że to wina coacha, że nie osiągnął tego, czego chciał. Jest to niezbędny warunek powodzenia podejmowanej pracy, gdyż tak naprawdę zmiana zachodzi u klienta i tylko wtedy, gdy dopuści on taką możliwość.

 

Coach natomiast kieruje tą zmianą tak, by stała się ona prawdopodobna. Ta z pozoru prosta interwencja w proces zmiany klienta, wymaga pewnych umiejętności rzec, by można na wyższym poziomie. Otóż prawdziwy coach w trakcie pracy, posługuje się wyłącznie pytaniami. Nie ma tu miejsca na stwierdzenia, gdyż przenoszą one odpowiedzialność na coacha i zmniejszają znacznie moc sprawczą klienta.

 

Umiejętność zadawania trafnych pytań, jest podstawowym narzędziem coacha. Jeśli więc ktoś wam zaoferuje coaching i w trakcie pierwszej, drugiej czy którejkolwiek rozmowy będzie mówił, diagnozował lub w jakiś inny sposób „wymądrzał się”, to na pewno nie jest dobry coach a raczej ktoś, kto usiłuje go udawać.

 

Może to być pewna forma testu ze strony klienta, łatwo bowiem odróżnić pytania od stwierdzeń.

Jedna z zasad coachingu brzmi:

Coach zna pytania, Klient zna odpowiedzi i nigdy odwrotnie.

Zatem to poszukiwanie odpowiedzi jest głównym zadaniem klienta, to on /podmiot coachingu/ posiada cały ważny potencjał do radzenia sobie w życiu. To okoliczności powodują, że osoba zainteresowana nie znajduje rozwiązań, można powiedzieć, że ich nie widzi i by je zobaczyć potrzebuje spojrzenia z zewnątrz. To spojrzenie z zewnątrz otrzymuje w postaci pytań.

Rzecz wydaje się z pozoru prosta i wręcz banalna, dlatego większość osób uważa, że świetnie poradzi sobie w roli coacha. Tymczasem okazuje się, że sztuka zadawania trafnych pytań naprawdę jest sztuką. Ogólną tendencją jest praktyka zadawania pytania „dlaczego” , prześledźmy zatem rezultaty takiego pytania. Otóż w odpowiedzi możemy się spodziewać dokładnego wyjaśnienia przyczyn stanu rzeczy o którym mówimy i który chcemy zmienić. Czy jednak taki był nasz cel ? Czy raczej kierunek naszego działania winien iść w przyszłość. To drugie działanie interesuje nas znacznie bardziej biorąc pod uwagę cel coacgingu. Jakie zatem pytanie będzie tu kluczowe? Będzie to pytanie o cel powstałe na bazie problemu klienta i będzie brzmiało: „Czego oczekujesz teraz w związku z tym o czym mówisz?”.

 

To oczywiście dopiero początek całego procesu, który nastąpi po to, by klient znalazł satysfakcjonujące go rozwiązania i wprowadził oczekiwane zmiany.

Proces coachingu powinien trwać około trzech miesięcy. W tym czasie klient i coach spotykają się raz w tygodniu na 1 -2 godziny, przewidywany jest również kontakt telefoniczny w zależności od umowy zawartej między nimi.

Wszystko co się dzieje w trakcie coachingu powinno być wynikiem ustaleń i zawartej umowy.

 

Czym różni się coaching od podobnych rodzajów działalności ?

 

Odróżnienie coachingu od podobnej działalności ma kluczowe znaczenie w roli jaką pełni osoba pomagająca i jej skutkach dla klienta.

Skutki te widoczne są w szybkości zaistniałych zmian ich efektywności i zaangażowania osoby zainteresowanej.

 

Łatwo jest pomylić coaching z działalnością taką jak:

 

Mentoring

Mentoring występuje wtedy, gdy osoba postrzegana jako posiadająca dużą wiedzę i mądrość, udziela rad i przyjmuje rolę wzorca. Proces ten dotyczy szerokiego zakresu dyskusji, która wybiega poza kontekst pracy. Mentor jest w tym przypadku sponsorem z dużym doświadczeniem zawodowym w zakresie profesjonalnych zainteresowań klienta.

Doradztwo

Jest pracą z klientem nieusatysfakcjonowanym swoim życiem. Klient taki potrzebuje przewodnictwa i porady. Doradca pomaga rozwiązywać klientom problemy.

Terapia

Jest pracą z klientem, który potrzebuje usunięcia psychologicznych lub fizycznych symptomów. Klient potrzebuje uwolnienia od umysłowego bólu. Motywacją klienta do podjęcia terapii jest chęć uwolnienia się od dyskomfortu a nie dążenie do pożądanych celów. Coaching jest z zasady generatywny a nie terapeutyczny. Zarówno terapia jak i doradztwo wymagają raczej zrozumienia i pracy z doświadczeniem z przeszłości w przeciwieństwie do coachingu.

Trening

Jest procesem zdobywania wiedzy i umiejętności poprzez studiowanie, doświadczanie i nauczanie. Trener z definicji jest ekspertem i przebieg treningu wymaga nastawienia na specyficzne umiejętności zdobyte w celu osiągania natychmiastowych rezultatów.

Consulting

Konsultant zapewnia ekspertyzę i rozwiązuje problemy biznesowe lub pomaga w rozwoju biznesu jako całości. Konsultant ma do czynienia z nadrzędnymi organizacjami lub ich poszczególnymi częściami a nie jednostkami składającymi się na nie. Konsultanci mają jedynie pośredni wpływ na jednostki.

Nauczanie

Jest przekazywaniem wiedzy przez nauczyciela uczniowi. Nauczyciel wie coś, czego nie wie uczeń. Odwrotnie dzieje się w przypadku coachingu, gdzie klient jest ekspertem i to klient a nie coach zna odpowiedzi.

 

 

Korzyści wynikające z coachingu:

Osobiste:

  • Klient jest bardziej produktywny. Uzyskuje stałą większą efektywność we wszystkim, co robi.
  • Ma jasność co do swoich celów i wartości. Swoje cele życiowe osiąga zgodnie ze swoimi wartościami.
  • Uczy się więcej i usuwa zahamowania przed bardziej efektywnym uczeniem się ?.
  • Uzyskuje zaufanie.
  • Ma większą jasność dotyczącą tego, czego chce i co może wnieść w relacje z innymi ludźmi. Tym samym buduje bardziej satysfakcjonujące relacje.
  • Jakość jego życia podnosi się.
  • Jego życie jest bardziej zrównoważone.
  • Cechuje się większą elastycznością.
  • Utrzymuje stymulację intelektualną wynikającą z dyskusji dotyczącej ważnych pomysłów.
  • Jest bardziej twórczy.
  • Stopniowo staje się tym kim chce być.
  • Staje się wzorcem dla innych.
  • Coaching zapewnia potencjał pozwalający mu na postęp w pracy i zwiększa jego długoterminowe perspektywy.

Korzyści dla organizacji:

  • Coaching jest wskaźnikiem zdolności firmy do ulepszenia kwalifikacji pracowników.
  • Coaching zapewnia większą skuteczność długoterminowych inwestycji w pracowników.
  • Usprawnia się praca zespołowa.
  • Coaching odnosi się do zwiększania kultury w przedsiębiorstwie i podniesienia morale pracowników.
  • Coaching podnosi kwalifikacje kluczowych pracowników i oszczędza firmie kosztów treningu podstawowego, utraty informacji o konkurencji czy spadku produktywności podczas nieobecności personelu.
  • Coaching jest najbardziej efektywnym sposobem wykorzystania zasobów, w których precyzyjnie określone miejsca i jednostki ich potrzebują.